W dzisiejszym wpisie na naszym adwokackim blogu poruszamy skomplikowany temat postępowania rozwodowego. Bezsprzecznie, rozwód wiąże się z wieloma trudnymi emocjami, zwłaszcza gdy osoby, które niegdyś się kochały, nie są w stanie znaleźć wspólnego języka. Negatywne uczucia dotykają nie tylko samych małżonków, ale również ich dzieci i najbliższą rodzinę. Rozwód często ma też wpływ na samych małżonków i ich miejsca pracy, bowiem trudno oddzielić życie prywatne od życia zawodowego.
Czym jest rozwód?
Kwestie dotyczące rozwodu są uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Każdy z małżonków ma prawo złożyć do sądu pozew o rozwód. Podstawą do rozwiązania małżeństwa przez rozwód jest zupełny i trwały rozkład pożycia między małżonkami. Rozwód jest to zatem prawne rozwiązanie małżeństwa przez sąd, które następuje po stwierdzeniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami. Oznacza to, że między partnerami ustały więzi duchowe, fizyczne i ekonomiczne, a powrót do wspólnego życia jest niemożliwy. Jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dziecko/dzieci, procedura rozwodowa obejmuje również orzeczenie o władzy rodzicielska nad małoletnim/małoletnimi dzieckiem/dziećmi, o alimentach oraz o kontaktach. W niektórych przypadkach także małżonek może żądać alimentów. Jeśli obie strony nie wyrażają woli zaniechania orzekania o winie, w toku procesu poczynione zostaną także ustalenia w zakresie winy za rozpad małżeństwa.
Całkowity rozkład pożycia
W prawie przyjmuje się, że całkowity rozkład pożycia następuje wtedy, gdy między małżonkami brak jest więzi duchowej, fizycznej i ekonomicznej. O ile więź duchowa jest trudna do wykazania, o tyle więź fizyczna może być rozumiana jako brak bliskości fizycznej pomiędzy małżonkami. Brak więzi ekonomicznej oznacza, że małżonkowie zwykle na pewnym etapie przestają prowadzić wspólne gospodarstwo domowe.
Trwałość rozkładu pożycia
Trwały rozkład pożycia oznacza sytuację, w której powrót małżonków do wspólnego życia jest niemożliwy. Może się to stać np. poprzez doświadczenie zdrady małżeńskiej, która może całkowicie zerwać więź małżeńską. Warto pamiętać, że to sąd analizuje szczegółowo każdą sprawę rozwodową, wysłuchuje obu stron, które często mają różne spojrzenia i różne wizje przyczyn rozpadu związku, a następnie wydaje odpowiednie orzeczenie.
Aby sąd mógł orzec rozwód, przesłanki zupełnego i trwałego rozkładu pożycia muszą wystąpić jednocześnie.
Przesłanki negatywne rozwodu – czyli kiedy sąd nie udzieli rozwodu
Nawet przy spełnieniu powyższych przesłanek, istnieją sytuacje, w których rozwód nie jest dopuszczalny:
- Jeśli dobro wspólnych małoletnich dzieci mogłoby ucierpieć w wyniku rozwodu.
- Gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego z innych powodów.
- Jeśli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi na to zgodę lub jego odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Małżeństwo ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Co sąd musi rozstrzygnąć w wyroku rozwodowym obligatoryjnie?
W każdej sprawie rozwodowej sąd jest zobowiązany orzec:
- O winie: Istnieją cztery możliwości — rozwód z wyłącznej winy powoda, z wyłącznej winy pozwanego, z winy obu stron lub bez orzekania o winie (jeśli obie strony wyrażą na to zgodę). Ustalenie winy może mieć wpływ na obowiązek alimentacyjny na rzecz byłego małżonka, dlatego warto dobrze przygotować się do rozwodu.
- O sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania: Niezależnie od tego, kto jest właścicielem lokalu, chyba że małżonkowie już nie mieszkają razem.
Jeśli małżonkowie mają małoletnie dzieci, sąd musi również orzec o:
- Władzy rodzicielskiej: Może ją powierzyć obojgu rodzicom, jednemu z nich z ograniczeniem drugiego, a w pewnych sytuacjach pozbawić jednego z rodziców władzy rodzicielskiej. Jeśli władza rodzicielska zostaje przyznana obojgu, sąd określa miejsce zamieszkania dziecka.
- Kontaktach z dzieckiem: Sąd może szczegółowo uregulować kontakty lub odstąpić od orzekania w tej kwestii, jeśli rodzice są w stanie samodzielnie się porozumieć.
- Alimentach: Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości finansowych i zarobkowych każdego z rodziców. Jeśli dziecko pozostaje pod opieką jednego z rodziców, drugi jest zobowiązany do płacenia alimentów w określonej wysokości.
Uwaga: jeśli rozwodzący się małżonkowie widzą możliwość porozumienia (w tym z udziałem swych pełnomocników), mogą zawrzeć porozumienie rodzicielskie, w którym sami uregulują powyższe kwestie. W takiej sytuacji Sąd jedynie bada, czy porozumienie jest zgodne z dobrem dziecka/dzieci (zwykle je akceptuje). To pozwala rodzicom (rozwodzącym się małżonkom) zapewnić sobie możliwie najszerszy wpływ na treść wyroku rozwodowego!
W sprawach rozwodowych sąd może również, ale nie musi, orzec o podziale majątku wspólnego. Zazwyczaj jednak kwestie majątkowe są rozstrzygane po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego w osobnym postępowaniu (względnie w ramach umowy). Wynika to z faktu, że podział majątku znacząco może wydłużyć postępowanie, dlatego nie praktykuje się rozstrzygania podziału majątku w ramach postępowania rozwodowego.
Sąd orzeka także o kosztach postępowania. Jeżeli potrzebujesz zasięgnąć informacji, ile kosztuje rozwód, zapoznaj się z naszym artykułem.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata od rozwodów?
Ze względu na złożoność spraw rozwodowych i towarzyszące im emocje, warto skorzystać z usług adwokata specjalizującego się w tej dziedzinie. Adwokat przygotuje pozew bądź na niego odpowie, będąc wsparciem w trakcie całego procesu rozwodowego.
Doświadczony adwokat nie tylko zwiększy szanse na pozytywny wynik sprawy, ale także pomoże rozwiać wszelkie wątpliwości. Dzięki temu możemy odciążyć się psychicznie, mając świadomość, że ta ważna sprawa jest dobrze prowadzona.