Jeśli rozważasz złożenie pozwu o rozwód z żądaniem orzeczenia o winie, chciałabym przybliżyć kilka kluczowych aspektów tego procesu. Rozwód jest możliwy, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, czyli ustały więzi: duchowa, fizyczna i gospodarcza.
Na początku procesu rozwodowego kluczowe jest ustalenie, czy którakolwiek ze stron ponosi winę za rozpad małżeństwa. Jest to istotne nie tylko z punktu widzenia prawnego, ale także emocjonalnego i finansowego. Orzeczenie o winie może mieć znaczący wpływ na dalszy przebieg sprawy, w tym na kwestie alimentacyjne czy podział opieki nad dziećmi (w tym znaczeniu, że np. jeśli okaże się, że małżonek stosował przemoc wobec członków rodziny, to może oddziaływać to na orzeczenie w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów).
[Oczywiście zakładamy tu, że małżonkowie / jeden z nich chce orzekania o winie. Jeśli wszakże małżonkowie zgodnie oświadczą, że nie chcą orzekania o winie, Sąd nie będzie analizował, kto ponosi odpowiedzialność za rozpad małżeństwa.]
Sąd, orzekając rozwód, może podjąć jedną z trzech decyzji w zakresie winy:
1. Ustalenie winy jednego z małżonków
W tym przypadku sąd stwierdza, że za rozpad pożycia małżeńskiego odpowiedzialność ponosi wyłącznie jeden z małżonków. Może to wynikać z zachowań takich jak:
- Zdrada: naruszenie wierności małżeńskiej poprzez nawiązanie relacji intymnej z inną osobą.
- Przemoc domowa lub agresja: fizyczne lub psychiczne znęcanie się nad współmałżonkiem i/lub dziećmi.
- Pijaństwo: nadużywanie alkoholu wpływające negatywnie na życie rodzinne.
- Porzucenie: opuszczenie małżonka bez uzasadnionej przyczyny i bez zamiaru powrotu.
- Groźby: zastraszanie lub wywieranie presji na współmałżonka.
Ustalenie wyłącznej winy jednego z małżonków może skutkować obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz strony niewinnej oraz wpłynąć na decyzje dotyczące opieki nad dziećmi.
2. Ustalenie winy obojga małżonków
Sąd może dojść do wniosku, że obie strony przyczyniły się do rozpadu małżeństwa. Może to wynikać z ciągłych konfliktów, wzajemnych oskarżeń czy zaniedbywania obowiązków małżeńskich przez oboje małżonków. W takiej sytuacji konsekwencje prawne są zazwyczaj bardziej zrównoważone, a możliwość dochodzenia alimentów między małżonkami jest ograniczona.
Bardzo ważne: nie ma znaczenia, kto ponosi ile winy – nawet przy przyjęciu, że jeden małżonek ponosi odpowiedzialność w 1%, a drugi małżonek w 99%, w orzeczeniu zostanie wskazane, że oboje małżonkowie ponoszą odpowiedzialność za rozpad małżeństwa.
3. Orzeczenie braku winy po stronie obu małżonków
Taka decyzja sądu jest możliwa, gdy żadna ze stron nie jest uznana za winną rozpadu pożycia małżeńskiego. Może to mieć miejsce w sytuacjach, gdy:
- Małżonkowie zgodnie wnioskują o nieorzekanie o winie.
- Brak jest dowodów na zachowania zawinione którejkolwiek ze stron.
Rozwód bez orzekania o winie zazwyczaj przebiega szybciej i mniej konfliktowo. Jednakże w takiej sytuacji możliwości dochodzenia alimentów od byłego małżonka są ograniczone i wymagają wykazania niedostatku.
Znaczenie ustalenia winy
Decyzja o dążeniu do orzeczenia o winie powinna być dokładnie przemyślana. Ustalenie winy jednego z małżonków może przynieść korzyści w postaci alimentów czy lepszych warunków opieki nad dziećmi (zgodnie z ich dobrem, a nie dobrem rodzica!), ale jednocześnie proces ten jest zwykle bardziej czasochłonny i stresujący. Wymaga przedstawienia dowodów na zachowania zawinione oraz może wiązać się z koniecznością udziału świadków, co może być obciążające dla wszystkich stron, w tym dla dzieci.
Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, który pomoże ocenić szanse na uzyskanie orzeczenia o winie oraz przedstawi możliwe konsekwencje takiego wyboru. Profesjonalna pomoc pozwoli również na przygotowanie odpowiedniej strategii procesowej i zabezpieczenie Pani/Pana interesów w trakcie postępowania rozwodowego.
Jeśli obie strony zgodnie wniosą o nieorzekanie o winie, sąd nie będzie jej ustalał. W przeciwnym razie konieczne jest udowodnienie tzw. zachowania zawinionego współmałżonka. Są to świadome działania lub zaniechania naruszające przepisy prawa lub zasady współżycia społecznego, które prowadzą do rozpadu małżeństwa.
Jeżeli poszukujesz informacji, jak przygotować się do rozwodu, koniecznie przeczytaj ten poradnik.
Winę współmałżonka można udowodnić, powołując się na:
- Zeznania świadków,
- Obdukcje lekarskie,
- Raporty (notatki) policyjne,
- Wyroki skazujące,
- Nagrania, wiadomości tekstowe,
- Inne dokumenty wskazujące na winę.
Uzasadnienie pozwu jest kluczowe i powinno być szczegółowe oraz oparte na faktach. Należy w nim opisać przebieg małżeństwa, moment i przyczyny rozpadu pożycia oraz przedstawić dowody na istnienie zachowania zawinionego.
Pozew należy złożyć w Sądzie Okręgowym właściwym dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków (gdy małżonkowie ostatnio wspólnie zamieszkiwali w Krakowie lub jego okolicach będzie to Sąd Okręgowy w Krakowie). Pozew można złożyć osobiście na dzienniku podawczym lub przesłać pocztą. Opłata sądowa wynosi 600 złotych. Pamiętaj o złożeniu/wysłaniu dwóch egzemplarzy pisma – jednego dla Sądu, drugiego dla osoby pozwanej.
Należy pamiętać, że rozwód z orzeczeniem o winie może wiązać się z dłuższym i bardziej skomplikowanym postępowaniem. Strona uznana za winną może być zobowiązana do wypłacania alimentów na rzecz strony niewinnej, nawet bez ograniczenia czasowego.
Z tego powodu warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Jako doświadczony adwokat w sprawach rozwodowych, mogę pomóc w przygotowaniu pozwu, zgromadzeniu niezbędnych dowodów oraz reprezentacji przed sądem, co zwiększy szanse na korzystne rozstrzygnięcie sprawy.